Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, pielonefrit, nefrit va boshqa buyrak kasalliklari ko‘pincha mavsumdan tashqari yomonlashadi. Simptomlar aniq bo‘lishi, lekin ba’zida bel sohasidagi og‘riqlar shunchaki bezovta qilishi mumkin. U doimiy yoki vaqti-vaqti bilan paydo bo‘ladi.
— Manba: «Daryo» nashri.
Foto: “Lisa.ru”
Erkaklarda buyrak kasalligi bo‘lsa, og‘riqlar qorin bo‘shlig‘ida kuzatiladi, ayollarda esa qorinning pastki qismida bo‘lishi mumkin. Buyraklar va tos bo‘shlig‘idagi katta toshlar og‘riq, isitma, peshobda qon paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin. Agar tosh deyarli peshob yo‘lida joylashgan bo‘lsa, unda bu ko‘pincha o‘tkir sistit bilan aralashib ketadi, shuning uchun tashxisni aniqlashtirish uchun darhol mutaxassis bilan bog‘lanish yaxshiroqdir.
Buyrak muammolarining birinchi alomatlarini tanib olish qiyin, ayniqsa gavjum shahar aholisi uchun. Ammo agar quyidagi ro‘yxatdagi uch yoki undan ortiq alomatlar kuzatilsa, shifokor bilan maslahatlashish kerak.
Charchoq
Oddiy, lekin haqiqat. Bunday alomat ko‘plab kasalliklarni ko‘rsatishi mumkin, ammo u buyrak kasalligi bilan bevosita bog‘liq. Sog‘lom buyraklar eritropoetin deb ataladigan gormonni chiqaradi. Bu, o‘z navbatida, qizil qon hujayralarini shakllantirishga yordam beradi.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, buyrak kasalliklarida eritropoetin ishlab chiqarish kamayadi. U bilan birga kislorodni olib yuradigan qizil qon hujayralari ham ozayadi. Uning yetishmovchiligi darhol miya va mushaklar tomonidan seziladi: ular tezroq charchay boshlaydi. Hatto surunkali charchoq sindromini keltirib chiqarishi mumkin.
Titrash
Eritropoetin yetishmasligi tufayli qizil qon hujayralari darajasi pasayadi — anemiya rivojlanadi. To‘qimalarda qon aylanishi sekinlashadi va buziladi.
Shish
Bu kechasi suv yoki choy ichgandan keyin ko‘z ostida paydo bo‘ladigan shish haqida emas. Agar yuz, qo‘l va oyoqlar haddan tashqari shishgani sezilsa, bu ham buyrak bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Ortiqcha suv tanadan chiqarilmaydi, chunki u normada bo‘lishi kerak. Buyrak shishi odatda peshindan keyin kamayadi yoki yo‘qoladi.
Mahsulotlarning metallga o‘xshash ta’mi
Buyraklar metabolizm mahsulotlari qonda to‘plana boshlaydi. Bu ta’mni idrok etishni buzadi, mahsulotlar ta’mi metall tusga o‘xshaydi.
Buyraklar og‘riganda kuzatiladigan boshqa belgilar
- nafas qisilishi;
- uyqu muammosi;
- ishtahaning yetishmasligi;
- ko‘pincha ko‘ngil aynishi;
- qon bosimi ortishi.
Bel og‘rig‘i buyrak muammolarining belgisi bo‘lmasligi ham mumkin. Ular belning yuqorisida joylashgan, ammo og‘riqni ajratish qiyin. Ko‘p kasalliklar mavjud — nefrit, nefroz, nefroptoz, buyrak yetishmovchiligi. Ularning har biri o‘z belgilariga ega, bu faqat bir qator sifatli tekshiruvdan so‘ng shifokor tomonidan aniqlanishi mumkin.
Homiladorlik paytida og‘riq
Bu davrda ayolning organizmi maksimal darajada ishlaydi, ayniqsa buyraklar. Homiladorlikda buyrak og‘rig‘i appenditsit, o‘t pufagining noto‘g‘ri ishlashi yoki umumiy bel og‘rig‘i bilan osongina aralashtiriladi.
Qanday davolash kerak?
Usullar homiladorlikning davomiyligiga, kasallikning o‘ziga va uning bosqichiga bog‘liq. Hech qanday holatda o‘zboshimchalik bilan davolash kerak emas. Vakolatli terapiya ultratovush, qon va peshob sinovlari natijalariga ko‘ra shifokor tomonidan tanlanishi kerak.
Birinchi trimestrda o‘simlik preparatlari buyurilishi kerak, chunki bu vaqtda antibiotiklar juda xavflidir. Ular mikroblarni o‘ldirishga va infeksiyani tabiiy ravishda tozalashga yordam beradi. Bu chaqaloqning sog‘lig‘iga zarar yetkazmaydi.
Agar sizda pyelonefrit tashxisi qo‘yilgan bo‘lsa, kuchli dorilarsiz davolab bo‘lmaydi. Shuning uchun shifokor homilani shikastlamaslik uchun juda ehtiyotkorlik bilan davolash ishlarini olib boradi.
Buyraklarga nima yordam berishi mumkin?
Ushbu fikrlar davolanish kursini o‘tkazgandan va kasallikning haqiqiy sababini aniqlagandan so‘ng umumiy tavsiya sifatida qabul qilinishi kerak.
- Buyraklar issiqlikni yaxshi ko‘radi. Bug‘ hammomini qabul qilganda, tomirlar kengayadi va qon bilan yaxshiroq ta’minlanadi.
- Mos keladigan kiyimlarni kiying. Qattiq djinsi shimlar va tor kiyim qon aylanishiga xalaqit beradi. Bu buyraklar uchun zararli.
- Qonda shakarni nazorat qilish tavsiya etiladi. Bu qon aylanishiga ham yordam beradi.
- Muayyan diyetaga rioya qiling. Oqsil va tuz miqdori past bo‘lgan ovqatlarni kamroq iste’mol qilish lozim.
Nimadan voz kechish kerak?
Qizil go‘shtni kamroq iste’mol qiling. Unga nafaqat onkologlar, balki nefrologlar ham qarshi. Misol uchun, singapurlik olimlar, mol go‘shtini yaxshi ko‘radiganlar, haftasiga 3 martadan kam qizil go‘sht iste’mol qiladiganlarga qaraganda buyraklar bilan bog‘liq muammolarga 35 foiz ko‘proq duch kelishi aniqlandi.
Internetda topish mumkin bo‘lgan eng keng tarqalgan maslahatlardan biri bu ko‘proq suv ichish va ko‘p dam olishdir. Amerikalik nefrologlarning fikricha, suyuqlik ichish unchalik to‘g‘ri yondashuv emas. Bu muammoni ko‘paytiradi. Ammo suvni butunlay rad etib bo‘lmaydi: kuniga 4-6 stakan ichish yetarli.
